نکاتی در خصوص شرکت سهامی خا ص در قانون تجارت

1-حداقل تعداد سهامدارن در شرکت سهامی خاص 3 نفر می باشد (ماده 3 ل.ا.ق.ت)

2-حداقل سرمایه در شرکت سهامی خاص از یک میلیون ریال نباید کمتر باشد(ماده 5 ل.ا.ق.ت)

3-پس از تهیه مدارک لازم (اظهار نامه ، اساسنامه ، صورتجلسه مجمع عمومی موسسین ، صورتجلسه هیات مدیره ، فتوکپی شناسنامه سهامداران و بازرسین ، مجور در خصوص موضوع در صورت نیاز) نسبت به تکمیل نمودن آن بر اساس نمونه فرم های ضمیمه این راهنماو قید نام شرکت و امضای ذیل تمام اوراق اساسنامه و اظهار نامه اقدام شود.

4- در موقع تنظیم صورتجلسه مجمع عمومی موسس وفق دستور ماده 101 (ل.ا.ق.ت)هیات رئیسه ای مشتمل بر یک رئیس و دو ناظر و یک منشی از بین سهامداران انتخاب (منشی می تواند خارج از سهامداران باشد )و سپس رئیس رسمیت جلسه را اعلام و نسبت به :الف)تصویب نامه ،ب)انتخاب هیات مدیره ،ج)انتخاب بازرسان ،د)انتخاب روزنامه کثیر الانتشارجهت درج آگهی های شرکت اقدام می نماید و ذیل صورتجلسه مصوبات مجمع توسط هیات رئیسه باید امضا شود.

5- شرکت سهامی خاص الف) بوسیله هیات مدیره ای که بین صاحبان سهام انتخاب شده و کلا یا بعضا قابل عزل می باشند اداره خواهد شد

ب)اشخاص حقوقی را میتوان به مدیریت شرکت انتخاب نمود . در این صورت شخص حقوقی یک نفر رابه نمایندگی دائمی خود جهت انجام وظایف مدیریت معرفی می نماید

ج)محجورین و ورشکستگان مرتکبین به جنایت ، سرقت ، خیانت در امانت ، کلاهبرداری ، اختلاس ، تدلیس که به موجب حکم قطعی دادگاه محکوم شده باشند نمی توانند به مدیریت شرکت انتخاب شوند.

د)در صورتی که مدیری در هنگام انتخاب ، مالک تعداد سهام لازم به عنوان وثیقه نباشد باید ظرف مدت یکماه تعداد سهام لازم را به عنوان وثیقه تهیه و به صندوق شرکت بسپارد و گرنه مستعفی محسوب خواهد شد .

ه)مدت مدیریت مدیران در اساسنامه معین می شود . لیکن این مدت از دو سال بیشتر نمی تواند باشد. و)هیات مدیره در اولین جلسه خود از بین اعضای هیات ، یک رئیس و یک نایب رئیس که باید شخص حقیقی باشند انتخاب و مدت ریاست رئیس و نایب رئیس نباید از مدت عضویت آنها در هیات مدیره بیشتر باشد

ز)رئیس هیات مدیره علاوه بر دعوت و اداره جلسات موظف است مجامع عمومی صاحبان سهام را در مواردی که هیات مدیره موظف به دعوت است دعوت نماید و هرگاه رئیس هیات مدیره موظف به دعوت است دعوت نماید و هر گاه رئیس هیات مدیره موقتا نتوانست وظایف خود را انجام دهد نایب رئیس به جای وی انجام وظیفه می نماید.

ح)برای هر یک از جلسات هیات مدیره باید صورتجلسه ای تنظیم و به امضای اکثریت مدیران حاضر در جلسه برسد .

ط)هیات مدیره باید یک نفر شخص حقیقی را به مدیریت عامل شرکت انتخاب که حدود اختیارات و مدت تصدی و حق الزحمه او را تعیین نماید . مدیر عامل در عین حال نمی تواند رئیس هیات مدیره باشد مگر با تصویب سه چهارم آرای حاضر در مجمع عمومی و هیات مدیره در هر موقع می تواند مدیر عامل را عزل نماید و انتخاب مدیر عامل باید با ارسال یک نسخه صورتجلسه هیات مدیره به اداره ثبت شرکتها به ثبت برسد و در روزنامه رسمی آگهی گرددو در عین حال مدیریت عامل بیش از یک شرکت را داشته باشد

ی)اعضای هیات مدیره و مدیر عامل شرکت نمی تواند بدون اجازه هیات مدیره در معاملاتی که با شرکت یا حساب شرکت می شود. طرف معامله قرار بگیرد و در صورت اجازه هیات مدیره بلافاصله باید بازرس شرکت در جریان امر قرار گیرد .

مدیران و مدیر عامل شرکت در مقابل شرکت و اشخاص ثالث نسبت به تخلف از مقررات قانونی یا اساسنامه شرکت یا مصوبات مجمع بر حست مورد منفردا یا مشترکا مسئول بوده و دادگاه حدود مسئولیت رابرای جبران خسارات تعیین می نماید

ک)مجمع عمومی عادی صاحبان سهام می تواند مقرر دارد با توجه به ساعات حضور اعضای غیر موظف هیات مدیره مبلغی بطور مقطوع بابت حق حضور آنها در جلسات پرداخت شود . همچنین در صورتی که در اساسنامه پیش بینی شده باشد . مجمع عمومی می تواند تصویب کند که نسبت به معینی از سود خالص سالانه شرکت به عنوان پاداش به اعضای هیات مدیره اعطا گردد.

6-مجمع عمومی عادی هر سال یک یا چند بازرس انتخاب می کند تا بر طبق قانون به وظایف خود عمل کنند . انتخاب مجدد بازرسان بلا مانع است . مجمع عمومی عادی در هر موقع می تواند بازرس یا بازرسان را عزل کند بشرط آنکه جانشین آنها را انتخاب نماید ..انتخاب اولین بازرسان توسط مجمع عمومی موسس صورت می گیرد

الف)بازرسان شرکت کتبا قبول سمت نمایند و قبول سمت به خودی خود دلیل بر این است که بازرس با علم به تکالیف و مسئولیتهای خود عهده دار آن گردیده است

ب)انتخاب بازرس یا بازرسان (همراه با انتخاب مدیران)باید در صورتجلسه ای قید و به امضای کلیه سهامدارن برسد  امضای ذیل صورتجلسه توسط بازرس حاکی از قبولی سمت می باشد .

ج)مجمع عمومی عادی باید یک  یا چند بازرس علی البدل را انتخاب نماید تا در صورت معذوریت یا فوت یا استعفا یا سلب شرایط یا عدم قبول سمت توسط بازرس یا بازرسان اصلی ، جهت انجام وظایف بازرسی دعوت شوند

د)اشخاص ذیل را نمی توان به سمت بازرس شرکت انتخاب نمود:

د-1)محجورین و کسانی که حکم ورشکستگی آنان صادر شده یا بعلت ارتکاب جنایت یا سرقت یا خیانت در امانت یا کلاهبرداری یا اختلاس یا تدلیس بموجب حکم قطعی محکوم و از حقوق اجتماعی کلا و بعضا محروم شده باشند.

د-2)مدیران یا مدیر عامل شرکت .

د-3)اقربان سببی و نسبی مدیران و مدیر عامل شرکت تا درجه سوم از طبقه اول و دوم.

د-4)هر کس که خود و همسرش از شرکت موظفا حقوق دریافت می دارد. (ماده 147 ل.ا.ق.ت)

ه)بازرسان مکلفند درباره صحت و درستی صورت دارایی و صورت جساب دوره عملکرد و حساب سود و زیان و ترازنامه ای که مدیران برای تسلیم به مجمع عمومی تهیه می کنند و همچنین درباره صحت مطالب و اطلاعاتی که مدیران در اختیار مجامع عمومی گذاشته اند اظهار نظر کنند . بازرسان باید اطمینان حاصل کنند که حقوق صاحبان سهام در حدود قانون و اساسنامه رعایت شده ودر صورتی که مدیران اطلاعاتی برخلاف حقیقت در اختیار صاحبان سهام قرار دهند بازرسان مکلفند با توجه به موارد فوق الذکر گزارش جامعی راجع به وضع شرکت به مجمع عمومی عادی تسلیم کنند و این گزارش باید لااقل ده روز قبل از تشکیل مجمع جهت مراجعه صاحبان سهام در مرکز شرکت آماده باشد و در صورتی که بازرسان متعدد باشند . هر یک به تنهایی می توانند گزارشی را تهیه نمایند. و)بازرس یا بازرسان می توانند در هر موقع هر گونه رسیدگی و بازرسی لازم را انجام داده و اسناد و مدارک و اطلاعات مربوط به شرکت را مطالبه و رسیدگی نمایند و می توانند از نظر کارشناسان امر نیز استفاده نمایند، در این صورت باید قبلا کارشناس را به شرکت معرفی نمایند.

ز)بازرس یا بازرسان باید هر گونه تقصیر یا تخلف مدیران شرکت را به اولین مجمع عمومی اطلاع دهند و در صورت اطلاع از وقوع جرمی در حین بازرسی ، مراتب را به مرجع قضایی صلاحیتدار اعلام و نیز جریان رابه اولین مجمع عمومی گزارش دهند. (ماده 151 ل.ا.ق.ت) و در صورتی که مجمع بدون دریافت گزارش بازرس یا بر اساس گزارش اشخاصی که بر خلاف ماده (ماده 147 ل.ا.ق.ت) بعنوان بازرس تعیین شده صورت دارایی و ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت را تصویب نماید این تصویب اثر قانونی نداشته و از درجه اعتبار ساقط است

ح)در صورتی که مجمع عمومی بازرس تعیین نکرده و یا بازرسان تعیین شده به عللی نتوانند گزارش بدهند یااز دادن گزارش امتناع کنند . رئیس دادگاه صلاحیتدار به تقاضای اشخاص ذینفع به تعداد مقرر در اساسنامه شرکت بازرس یا بازرسان را انتخاب تا وظایف مربوط را تا بازرس به وسیله مجمع عمومی انجام دهند و تصمیم رئیس دادگاه غیر قابل شکایت است  و بازرس یا بازرسان در مقابل شرکت و اشخاص ثالث نسبت به تخلفاتی که در انجام وظایف خود مرتکب می شوند طبق قواعد عمومی مربوط به مسئولیت مدنی مسئول جبران خسارات خواهند بودو بازرس یا بازرسان نمی توانند در معاملاتی که با شرکت یا به حساب شرکت انجام می گیرد . بطور مستقیم یا غیر مستقیم ذینفع شوند  و تعیین حق الزحمه بازرس یا بازرسان با مجمع عمومی عادی خواهد بود. (ماده 153و156 ل.ا.ق.ت)

ط)چنانچه هیات مدیره ، مجمع عمومی عادی سالانه را د رموعد مقرر دعوت نکند بازرس یا بازرسان شرکت مکلفند راسا اقدام به دعوت مجمع مزبور نمایند. هیات مدیره و همچنین بازرس یا بازرسان شرکت می توانند در مواقع مقتضی مجمع عمومی عادی را بطور فوق العاده دعوت نمایند . در  این صورت دستور جلسه باید در آگهی دعوت قید شود.

ی-مجمع عمومی موسس نام روزنامه کثیر الانتشاری که هر گونه آگهی راجع به شرکت در آن منتشر خواهد شد تعیین می نماید (مستفاد از بند 5 ماده 20 ل.ا.ق.ت) این وظیفه پس از تشکیل شرکت بعهده مجمع عمومی عادی خواهد بود..

کلیه دعوت های صاحبان سهام برای تشکیل مجامع عمومی باید از طریق نشر آگهی در روزنامه کثیر الانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد به عمل آید .

ک-پس از تشکیل و ثبت شرکت سهامی خاص هیات مدیره می باید حداکثر ظرف یک هفته از تاریخ نسبت به تهیه دفاتر قانونی شرکت(روزنامه-کل )و پلمب دفاتر در اداره ثبت شرکتها اقدام نماید .

ل-وفق ماده 48 قانون مالیاتهای مستقیم ، شرکتهای سهامی موظفند ظرف مدت یکماه از تاریخ ثبت نسبت به پرداخت مبلغ دو در هزار حق تمبر (با توجه به مبلغ سرمایه )به ادارات دارایی مراجعه نمایند. عدم انجام امر مذکور در مهلت مقرر مشمول جریمه خواهد بود .

نمونه صورتجلسه انحلال شرکت سهامی خاص

نام شرکت :

شماره ثبت :

سرمایه ثبت شده :

مجمع عمومی فوق العاده شرکت................... سهامی خاص ثبت شده به شماره .............  در ساعت ................مورخ............... باحضور (کلیه –اکثریت) سهامداران در محل شرکت  تشکیل و نسبت به دستور جلسه تصمیم ذیل اتخاذ گردید.

در اجرای ماده 101 لایحه اصلاحی قانون تجارت :

1-(آقا-خانم )                                        بسمت رئیس

2-(آقا-خانم )                                         بسمت ناظر

3-(آقا-خانم )                                        بسمت ناظر و

4-(آقا-خانم )                                        بسمت منشی جلسه انتخاب شدند.

ب)پس از بحث و بررسی مقرر گردید که شرکت منحل گردد و (خانم –آقای)..........بسمت مدیر تصفیه به آدرس.......................................................................... انتخاب و مدیر تصفیه با امضای ذیل صورتجلسه ضمن اعلام قبولی سمت اقرار به دریافت کلیه دارایی های و دفاتر و اسناد و مدارک شرکت نمودند.

کلیه سهامدارانبه(خانم-آقای).......................(احدی از سهامداران –مدیر تصفیه –وکیل رسمی شرکت)وکالت دادند که ضمن حضور در اداره ثبت شرکتها نسبت به ثبت صورتجلسه و پرداخت هزینه های قانونی و امضای ذیل دفاتر ثبت اقدام نماید.

امضای هیات رئیسه :

نام و نام خانوادگی           نام و نام خانوادگی               نام و نام خانوادگی             نام و نام خانوادگی

رئیس جلسه                    ناظر جلسه                            ناظر جلسه                         منشی جلسه

لیست سهامداران حاضر در جلسه مجمع عمومی فوق العاده شرکت مورخ..........................

ردیف             نام و نام خانوادگی سهام دار                تعداد سهام                          امضا

1-

2-

3-

4-

5-

مدارک لازم :

1-اصل صورتجلسه انحلال شرکت .

2-آخرین روزنامه رسمی شرکت.

3-فتوکپی شناسنامه مدیر تصفیه در صورتی که خارج از سهامداران انتخاب شده باشد .

4-صورتجلسه انحلال شرکت ظرف 5 روز از تاریخ تشکیل جلسه تسلیم اداره ثبت شرکتها شود.

5-در صورتی که مجمع عمومی فوق العاده با اکثریت تشکیل شده باشد ، ارائه اصل روزنامه دعوت و انجام سایر تشریفات مندرج در قانون و اساسنامه شرکت الزامی است .

تصفیه اموال شرکت

قانون گذار برای جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی متصدی تصفیه، از اختیارات خود، ضمانت اجرای به خصوصی تعیین نکرده است. بنابراین، در مورد این اختیارات، باید مدیرتصفیه را وکیل یا امین محسوب کرده، و تخلفات او را با قواعدی سنجید که برای وکالت یا امانت پیش بینی شده است.

یکی از وظایف ویژه مدیرتصفیه، این است که در انجام دادن وظایف خود، مصلحت شرکت و شرکا را رعایت کند. بنابراین، در انجام دادن معاملات و در مصالحه با اشخاص ثالث، نباید از آنچه بر عهده اوست، سرباز دهد. یا به عنوان مثال، اموال شرکت را در جهت منافع خود به کار برد، و یا با داشتن سو نیت آنها را به قیمتی بسیار کمتر از قیمت اصلی بفروشد، در غیر این صورت با رعایت نکردن این موارد، مسئول خواهد بود.

از وظایف دیگر عمده مدیر تصفیه، پرداخت بدهی های شرکت است. این بدهی ها را در صورتی که مسلم باشند، متصدی تصفیه پرداخت می کند. و در غیر این صورت، مدعیان برای دریافت آن باید به دادگاه رجوع کنند. چون تصفیه شرکت منحل شده است. مگر در مواردی که انحلال شرکت به دلیل ورشکستگی باشد، طبق قوانین و مقررات ورشکستگی انجام نمی گیرد. بنابراین، متصدی تصفیه این بدهی ها را به مرور و در طی مدت زمان معین پرداخت می کند. جز اینکه شرایط غیر از این باشد.

پرداخت بدهی های شرکت به هر شکلی امکان پذیر می باشد. طلب شرکت به یک طلبکار ممکن است، با بدهی شخصی اخیر به شرکت، در حدود مقررات قانون مدنی، تهاتر(دعوی باطل) شود و چون تهاتر، جبری و قهری(زوری) است، لزومی به موافقت شرکای ضامن نمی باشد.

متصدی تصفیه باید برای پرداخت دیون بعدی شرکت، یعنی دیونی که هنوز مدت آن ها نرسیده، مبالغی را نگهداری کند، و حق این را ندارد، بدون مقرر کردن مبلغی معادل این دیون، حین تصفیه کردن، چیزی از دارایی شرکت میان شرکا تقسیم کند.

ارتباط دیون شخصی شرکا با بقای شرکت

ارتباط شخصی شرکای شرکت های تضامنی و شرکت های نسبی، با بقای آنها، بابرخی آثار شناسایی شخصیت حقوقی بدیهی است. بدلیل این که مهم ترین این آثار، جدا بودن دیون شخصی شرکا از تعهدات شخص حقوقی، و عدم تاثیر این دیون بر چنین شخصی می باشد. در صورتیکه در بخش دوم ماده (129) قانون تجارت با مطلب گفته شده در بالا تناقض دارد.
اگر طلبکاران شخصی شرکا، نتوانسته باشند طلب خود را از دارایی شخصی باقی مانده خود وصول کنند، و سهم باقی مانده از منافع شرکت برای تادیه طلب آنها کافی نباشد، می توانند درخواست انحلال شرکت را داشته باشند. مبنی بر اینکه حداقل شش ماه قبل، هدف خود را به وسیله اظهار نامه رسمی به اطلاع شرکت برسانند .در این صورت شرکت یا بعضی از شرکا می توانند، تا زمانی که حکم نهایی انحلال صادر نشده است، با ادا کردن طلب مدیونین مربوطه، تا حد دارایی مدیون در شرکت، یا با جلب رضایت آنان به روش دیگر از انحلال شرکت جلوگیری نمایند.

نظارت بر کار مدیر تصفیه

ماده 206 قانون تجارت چگونگی نظارت بر کار مدیر تصفیه را فقط در موردی پیش بینی کرده است که در شرکتهای مختلط(سهامی و غیر سهامی)، شرکای غیرضامن اقدام به تعیین ناظر کرده باشند. حتی اگر در چنین شرکتهایی شرکای غیرضامن یک یا چند نفر ناظر را برای کنترل متصدی تصفیه معین کرده باشند، حدود اختیارات و تکالیف این نظار مشخص نیست.

در شرکت تضامنی یا نسبی، مشخص کردن یک یا چند نفر نظارت کننده بر مدیر تصفیه، امکان پذیر نمی باشد، جز این که کلیه ی شرکا آن را پذیرفته باشند. و یا اساسنامه آن را پیش بینی کرده باشد. راه حلی که خالی از اشکال نیست. بدلیل اینکه هروقت متصدی تصفیه از اختیاراتی که به او داده شده، سو استفاده کند، شرکایی که معترض هستند، راهی ندارند مگر اینکه برای جبران آنچه از دست رفته، به راه حل های حقوق عام متوسل شوند. این امر به ماهیت حقوقی رابطه ی بین شرکا و متصدی تصفیه بستگی دارد. در صورتیکه مدیر تصفیه را وکیل شرکت محسوب کنیم، شرکا، که با وکیل رابطه نقدی قراردادی ندارند، تنها می توانند با استفاده از مقررات مدنی، مسئولیت متصدی تصفیه را عنوان کنند. اما در صورتیکه متصدی تصفیه را وکیل شرکا به حساب آوریم، به دلیل این که او را منصوب کرده اند، شرکا می توانند مسئولیت او را در حدود مسئولیت وکیل و موکل عنوان کنند. در این رابطه باید گفت که، به دلیل آنکه بعد از انحلال شرکت، شخصیت حقوقی آن تا پایان تصفیه باقی می ماند، حتی اگر پس از انحلال، شرکا با توجه به ماده (203) قانون تجارت، مدیر تصفیه ای، غیر از مدیر شرکت مشخص کرده باشند، این مدیر تصفیه، وکیل شرکت، و فقط پاسخگوی شرکت موکل خود می باشد. در این صورت، بهتر بود که قانون گذار، مشخص کردن نظار را، هم برای شرکای ضامن و هم برای شرکای غیر ضامن پیش بینی می کرد، تا حقوق شرکا، در چهار چوب قواعد تصفیه، و نه با توسل به قواعد عام حقوق مدنی، قابل گرفتن باشد.

در مورد طلبکاران شرکت، اوضاع از این هم بدتر می باشد. در کل، طلبکاران هیچ گونه حق نظارتی به کار تصفیه ندارند، نه به طور مستقیم، و از راه دخالت در انتخاب متصدی تصفیه، و نه به طور مستقیم، و با انتخاب یک یا چند نفر نظارت کننده بر امر تصفیه. در مورد تخلفات مدیرتصفیه، دعوای طلبکاران، هم می توانند براساس قواعد درباره ی مسئولیت مدنی عنوان شود، و هم، در صورتی که شرایط موجود باشد، به صورت درخواست ورشکستگی شرکت در حال تصفیه.